W języku polskim wyróżniamy dwa imiesłowy – przymiotnikowy oraz przysłówkowy. Imiesłów przymiotnikowy stanowi nieosobową formę czasownika o cechach przymiotnika. Z kolei imiesłów przysłówkowy stanowi nieosobową formęczasownika o cechach przysłówka. Poniżej zostały dokładnie przedstawione podane imiesłowy.
Imiesłów przysłówkowy
Imiesłów przysłówkowy jest nieodmienną częścią mowy, która wskazuje na wykonywanie dwóch czynności. Mogą one mieć miejsce w tym samym czasie, bądź też czynność wskazana za pomocą przysłówka może mieć miejsce przed czynnością główną.
Podział imiesłowów przysłówkowych
W języku polskim występują dwa rodzaje imiesłowów przysłówkowych – imiesłów przysłówkowy współczesny oraz imiesłów przysłówkowy uprzedni.
Imiesłów przysłówkowy współczesny odpowiada na pytanie „jak?”. Czynność, wskazana za jego pomocą, jest wykonywana w tym samym czasie co czynność wskazana przez czasownik. Imiesłowy te kończą się również zawsze na następuje litery: –ąc.
Przykłady: Gotowała, śpiewając; tańczyła, myśląc; spała, chrapiąc.
Imiesłów przysłówkowy uprzedni odpowiada na pytanie „kiedy?”. Czynność, wskazana za jego pomocą, wykonana została przed czasownikiem. Imiesłowy te mają następujące końcówki: -wszy, -łszy.
Przykłady: Ugotowawszy obiad, umyła naczynia. Posprzątawszy pokój, obrała ziemniak.
Imiesłów przymiotnikowy
Imiesłów przymiotnikowi stanowi odmienną część mowy, która jest bezpośrednio związana z czasownikiem (jest ich nieosobową formą). Posiada on przymioty odpowiednie dla przymiotnika – opisuje dane rzeczy, sytuacje, miejsca, osoby itd. Imiesłowy przymiotnikowe odpowiadają na następujące pytania: jaka? jaki? jakie?
Podział imiesłowów przymiotnikowych
Wyróżniamy dwie grupy imiesłowów przymiotnikowych – imiesłowy czynne i imiesłowy bierne.
Imiesłowy przymiotnikowe bierne tworzymy na podstawie czasowników w stronie biernej. Mają one następujące końcówki: -ny, -na, -ne, -ty, -ta, -te, -ony, -ona, -one, np. opalony, sprzedane, uczone, przeczytane.
Z kolei imiesłowy przymiotnikowe czynne tworzymy na podstawie czasowników w stronie czynnej. Kończą się one w następujący sposób: -ący, -ąca, -ące, np. kochający, wątpiąca, jedzące.
Odmiana imiesłowu przymiotnikowego
Imiesłów przymiotnikowy odmieniamy w taki sam sposób, w jaki odmieniamy przymiotniki – przez przypadki, liczby i rodzaje.
Odmiana imiesłowu przymiotnikowego kochający w liczbie pojedynczej, we wszystkich rodzajach:
| Przypadek | Rodzaj męski | Rodzaj żeński | Rodzaj nijaki |
|---|---|---|---|
| Mianownik | kochający | kochająca | kochające |
| Dopełniacz | kochającego | kochającej | kochającego |
| Celownik | kochającemu | kochającej | kochającemu |
| Biernik | kochającego | kochającą | kohające |
| Narzędnik | kochającym | kochającą | kochającym |
| Miejscownik | kochającym | kochającej | kochającym |
| Wołacz | kochający | kochająca | kochające |
Odmiana imiesłowu przymiotnikowego kochający w liczbie mnogiej, we wszystkich rodzajach:
| Przypadek | Rodzaj męskoosobowy | Rodzaj niemęskoosoowy |
|---|---|---|
| Mianownik | kochający | kochające |
| Dopełniacz | kochających | kochających |
| Celownik | kochającym | kochającym |
| Biernik | kochającyh | Kochających |
| Narzędnik | kochającymi | kochającymi |
| Miejscownik | kochających | kochających |
| Wołacz | kochający | Kochające |
Pamiętaj! Podstawą imiesłowu przymiotnikowego jest czasownik – na jego podstawie tworzymy imiesłów.
0 komentarzy