O tym co rodzicie powinni wiedzieć o adaptacji i jak ona przebiega możecie przeczytać tu.

Zasady udanej adaptacji 

Zasada 1. Postaraj się poznać wcześniej pracowników przedszkola i zapoznaj się z planem dnia przedszkolaka.

Zasada 2. Adaptacja dzieci do przedszkola najlepiej gdyby odbywała się w okresie zimowym lub letnim, aby zmniejszyć ryzyko chorób zakaźnych.

Zasada 3. Szczepienia, badania lekarskie i inne wizyty u lekarza powinny odbyć się bezwzględnie przed rozpoczęciem przedszkola przez dziecko.

Zasada 4. Na początek byłoby fajnie gdyby dziecko mogło pozostawać w przedszkolu przez 1-2 godziny.

Zasada 5. Konieczne jest stopniowe wydłużanie czasu pobytu dziecka w przedszkolu, z uwzględnieniem zaleceń nauczyciela.

Zasada 6. Jeśli dziecko jest chore, mama lub tata muszą zostać z nimi w domu. Wyspie nieodpowiedzialne jest przyprowadzanie chorego dziecka do żłobka czy przedszkola.

Zasada 7. Rodzice powinni porozmawiać z  nauczycielem o wszystkich szczegółach zachowania dziecka, jego nawykach i preferencjach.

Zasada 8. Odbierając dziecko z przedszkola, koniecznie zapytaj nauczyciela, jak dziecko zachowywało się w ciągu dnia. 

Jeśli rodzice będą się trzymać tych zasad, znacznie ułatwią okres adaptacji dziecka do przedszkola. 

Powinieneś wcześniej zacząć przygotowywać dziecko do przedszkola. Pokaż dziecku budynek przedszkola i wskaż okna, w których odbywać się będą jego zajęcia oraz nie zapomnij pokazać mu placu zabaw. Poznaj nauczycieli. Nie jest źle, jeśli dziecko uczy się ich imion przed pierwszym dniem. Zwróć uwagę syna lub córki na to, że wszyscy rodzice odbierają swoje dzieci i nikt nie zostaje na noc. 

Im więcej dziecko będzie wiedziało, o swoim przedszkolu, tym łatwiej będzie mu w okresie adaptacji. Zdolność dziecka do skutecznej adaptacji będzie w dużej mierze zależeć od nastawienia rodziców.

Im spokojniej opiekunowie mówią o rozpoczęciu przygody z przedszkolem, tym pewniej dziecko będzie się czuło w nieznanym środowisku. 

Pamiętaj aby popracować z dzieckiem nad umiejętnościami samoobsługi. Postaraj się dać dziecku większą niezależność, poczuje wtedy większą pewność.
Zwróć uwagę na rozwój umiejętności komunikacyjnych Twojego dziecka.  Dziecko powinno umieć komunikować się nie tylko z innymi dziećmi, ale także z dorosłymi. Potrenuj te umiejętności podczas odwiedzania znajomych, na placu zabaw i podczas wycieczek do dalszej i bliższej rodziny. 

W okresie adaptacji dziecko nie powinno odczuwać dodatkowego stresu, więc jeśli to tylko możliwe postaraj się nie wprowadzać innych ważnych zmian w życiu swojego przedszkolaka w tym okresie.

W okresie adaptacji wzrasta wrażliwość dziecka na wszelkie zewnętrzne wpływy. Dodatkowo ich organizm nie zawsze radzi sobie ze stresem psychicznym. Choroba jest mechanizmem ochronnym organizmu, zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Chore dziecko pozostaje w domu w znajomym środowisku.

Istnieją specjalne bajki i historyjki terapeutyczne, które ułatwiają dziecku przystosowanie się do przedszkola. Przeczytaj je wieczorem dziecku, przyda się też oglądanie bajek i zdjęć mamy i taty z przedszkola.
Nie zapominaj, że po długiej przerwie (na przykład z powodu choroby) proces adaptacji dziecka rozpoczyna się od nowa. Oznacza to, że mogą powrócą problemy takie jakie miały miejsce na początku adaptacji.

Czego nie zaleca się na etapie adaptacji? 

1. Nigdy nie wychodź z przedszkola bez pożegnania się z dzieckiem!
2. Nie krzycz na dziecko kiedy mówi Ci, że nie chce zostać w przedszkolu.
3. Postaraj się nie zostawiać dziecka na cały dzień w przedszkolu kiedy miało od niego dłuższą przerwę (np. choroba).
4. Nie mów negatywnie o nauczycielach i przedszkolu w obecności dziecka. 

5. Nie okłamuj dziecka mówiąc, że niedługo je odbierzesz, jeśli planujesz to zrobić dopiero wieczorem.

6. Nie przyprowadzaj chorego dziecka do przedszkola.

7. „Przekupywanie” dziecka słodyczami i zabawkami w zamian za uczęszczanie do przedszkola to również nie jest najlepsze rozwiązanie.

Jak pożegnać się z dzieckiem w przedszkolu?

Aby dziecko mogło pożegnać się z Tobą i łatwo wejść w interakcje z rówieśnikami, postępuj zgodnie z prostymi zaleceniami poniżej: 

• przygotuj dziecko z wyprzedzeniem na myśl, że będzie musiało codziennie chodzić do przedszkola, gdy mama i tata są w pracy;
• w drodze do przedszkola powiedz dziecku, jak dobry będzie to dzień, w jakie ciekawe gry będą się tam bawić, jakie pyszne jedzenie będzie serwowane itp.; 
• wymyśl własny rytuał pożegnania się z dzieckiem. Może to być pocałunek w policzek i dotyk dłoni lub krótki wiersz. Najważniejsze jest, aby zawsze trzymać się tego podczas rozstania z synem lub córką, nie tylko w przedszkolu, ale także w domu;
• Jeśli to możliwe pozwól dziecku zabrać ze sobą ulubioną zabawkę. Pod nieobecność mamy albo taty będą znacznie spokojniejsi, jeśli w pobliżu znajdzie się ukochana przytulanka
• kontroluj swoje emocje. Wszystkie Twoje zmartwienia i obawy z pewnością zostaną zauważone przez dziecko.
• wyraźnie poinformuj dziecko, kiedy wrócisz: po południu, po drzemce lub po obiadku, aby nie miało fałszywych oczekiwań. 

Drodzy rodzice, nie zapominajcie, że kluczem do udanej adaptacji dziecka do przedszkola jest odpowiednie przygotowanie, wiedza psychologiczna rodziców, a także atmosfera komfortu i dobrego samopoczucia w rodzinie. 

Inne artykuły, które mogą Cię zainteresować:

• Czy Twoje dziecko jest gotowe na przedszkole?
• Lęk separacyjny, a rozpoczęcie przedszkola / szkoły

Temat adaptacji dziecka do przedszkola pozostaje do dziś bardzo aktywny i nie traci na aktualności. Wielu rodziców ma trudności z przystosowaniem syna lub córki do nowego środowiska i nie wie, jak tę kwestię właściwie rozwiązać.

W tym artykule opowiemy mamom i tatusiom, jak kształtuje się adaptacja dziecka do placówki przedszkolnej, na czym polega, jakie są kroki w kierunku adaptacji i jak pomóc dziecku zaadaptować się do nowej grupy dzieci. 

Czym jest adaptacja? 

Żeby lepiej zrozumieć ten temat popatrzmy przez chwilę na świat oczami małego dziecka. Najukochańsi rodzice, troskliwa mama i tata, babcia czy dziadek, znajome zabawki, własne łóżko i własny rytm dnia. 

Nagle, pewnego dnia wszystko się zmienia. Mama zabiera dziecko w nieznane miejsce i zostawia je z nieznaną osobą. W tym miejscu wszystko jest nieznane – zabawki, łóżko i jedzenie to nie to samo co w domu. A co najważniejsze, wokół jest wiele nieznanych dzieci, które często płaczą, a niektóre mogą być nawet nie miłe. W nowym miejscu dziecko musi słuchać nauczyciela i robić to, co mówi. To miejsce nazywa się przedszkolem. 

Wchodząc w nieznane środowisko, dziecko przeżywa bardzo duży stres. Aby się do tego przyzwyczaić, musi przejść okres adaptacji. Termin ten sugeruje zdolność przystosowania się do warunków środowiska zewnętrznego i przyzwyczajenia się do nich. Na etapie adaptacji zmienia się funkcjonowanie prawie wszystkich systemów dziecka.
Adaptacja dziecka do warunków przedszkola jest najczęściej związana z następującymi procesami: 

– następuje regresja umiejętności (dziecko chwilowo „zapomina” jak korzystać z nocnika, trzymać łyżkę itp.),
– pogarsza się zarówno sen, jak i apetyt,
– dziecko wygląda na przygnębione, pozbawione energii, 
– ma częste napady złości. 

Istnieją trzy kategorie dzieci. Niektóre z nich zaczynają mieć problemy z adaptacją od razu, inne – po 2-3 tygodniach, a trzecia kategoria nie ma właściwie większych problemów. Wiąże się to z wieloma czynnikami, które zależą od zdolności adaptacyjnych dziecka. 

Nie bój się zmian w zachowaniu swojego syna lub córki. W ten sposób organizm dziecka radzi sobie ze stresem i przystosowuje się do nowych warunków. 

Etapy adaptacji 

Można wyróżnić łagodne, średnie i ciężkie fazy adaptacji dziecka do przedszkola czy żłobka.

Faza łagodna

Dziecko przechodzące łagodną fazę adaptacji, któremu przystosowanie zajmie średnio 2- 4 tygodnie. Faza łagodnej adaptacji będzie miała następujące cechy:

1. Sen: dziecko śpi spokojnie podczas drzemek w ciągu dnia i nocy, czasami może się obudzić, ale z łatwością ponownie zasypia.
2. Apetyt: dobry, może występować lekka wybiórczość pokarmowa przy wyborze jedzenia.
3. Stan emocjonalny: spokojny i bez większych skoków i napadów złości
4. Zachowanie: bez łez i napadów złości żegnają się z opiekunem i bawią się z dziećmi w swojej sali.

5. Interakcje z dorosłymi i rówieśnikami: dziecko nawiązuje kontakt z nauczycielami i rówieśnikami, może prosić nauczyciela o pomoc, aktywnie angażuje się w zabawę z rówieśnikami.

Nawet przy łagodnym poziomie adaptacji dziecko może początkowo odczuwać problemy ze snem i apetytem.

Faza średnia 

Średnia faza adaptacji trwa dłużej niż miesiąc. Dziecko często choruje, a jego przystosowanie do przedszkola jest bardziej skomplikowane z powodu długich przerw.

Można powiedzieć, że adaptacja ma średnią intensywność, gdy spełnione są następujące kryteria:

1. Sen: dziecko nie śpi podczas drzemki w ciągu dnia; jeśli uda im się zasnąć, ich sen nie jest spokojny i często jest przerywany.
2. Apetyt: może powstrzymać się od spożywania większości oferowanego jedzenia i je rzadziej.
3. Stan emocjonalny: często płacze, jest smutny, występują wahania nastroju.
4. Zachowanie: trudno im rozstać się z opiekunem, długo po jego odejściu stoją i patrzą przez okno.
5. Interakcje z dorosłymi i rówieśnikami: dziecko nie wykazuje zainteresowania komunikacją i stale pyta nauczyciela, czy mama wkrótce wróci.

Dziecko z dużym stopniem adaptacji może przyzwyczajać się do przedszkola dłużej niż 2 miesiące lub w ogóle się do tego nie przyzwyczaić.

Ciężka faza

Poważny proces adaptacji jest znany dzieciom z problemami zdrowotnymi.
Następujące czynniki będą sugerować, że dziecku trudno jest przyzwyczaić się do przedszkola:

1. Sen: dziecko nie śpi podczas drzemki w ciągu dnia. W nocy ich sen jest nieregularny, niespokojny i często przepełniony nocnymi lękami.
2. Apetyt: niski, może powstrzymać się od posiłku.

3. Stan emocjonalny: stłumiony, dziecko staje się antyspołeczne lub agresywne.
4. Zachowanie: płacze po wyjściu opiekuna, krzyczy, nie chce z nikim wchodzić w interakcje, może długo siedzieć w szatni.
5. Interakcje z dorosłymi i rówieśnikami: nie kontaktuje się z nikim, przejawia agresję wobec dzieci i dorosłych.

Uważa się, że okres adaptacyjny dobiegł końca, gdy wszystkie te aspekty zostały ustabilizowane.

Etapy przyzwyczajania się do nowego otoczenia

Proces adaptacji dziecka do przedszkola przebiega w kilku etapach. 

Etap pierwszy – okres niedostosowania. Bez względu na to, jak rodzice przygotowują dziecko do żłobka, czy przedszkola na początku nadal będzie ono w stanie stresu i ciągłego napięcia. Dzieciom trudno jest rozstać się z rodzicami, często płaczą i mają napady złości. Mogą zacząć doświadczać częstych, powtarzających się przeziębień. 

Etap drugi – staż adaptacyjny. Mechanizmy obronne psychiki zostają ustawione w stan gotowości, dziecko zaczyna komunikować się z nauczycielem i innymi dziećmi, uczestnicząc w zabawach, ale wciąż tęsknią za rodzicami i często o nich dopytują. Na tym etapie dziecko dopiero zaczyna przyzwyczajać się do nowego rytmu dnia i zasad panujących w przedszkolu.

Etap trzeci – faza kompensacji. Proces adaptacji dobiega końca, dziecko przyzwyczaja się do swojej klasy i nauczycieli, do nowego planu dnia i spokojnie wyjeżdża z rodzicami na cały dzień. Ich stan emocjonalny staje się bardziej stabilny, a wskaźniki fizjologiczne dochodzą do normy. 

Czas trwania każdego etapu będzie w pełni zależeć od specyfiki dziecka. 

Jakie czynniki mają wpływ na adaptację dziecka w przedszkolu i żłobku.

Wiele czynników ma wpływ na to, jak długo dziecko będzie przyzwyczajać się do nowego środowiska. Omówmy główne. 

1. Wiek dziecka 

Sytuacja jest taka, że wiele mam stara się szybko wysłać dziecko do żłobka czy przedszkola i wrócić do pracy po urlopie macierzyńskim. Dlatego w ostatnich latach obserwuje się wzrost zapotrzebowania na żłobek, który zaczyna przyjmować dzieci od 6 miesiąca życia.

Większość ekspertów uważa, że im młodsze dziecko, tym trudniejszy jest jego okres adaptacji, ponieważ jego układ odpornościowy nie został jeszcze wzmocniony, a potrzeba opieki i uwagi rodziców nadal pozostaje silna. 

Dlatego za optymalny wiek rozpoczęcia przedszkola uważa się 2,5 – 3 lata. Pediatrzy nalegają, aby rodzice wysyłali swoje dzieci do przedszkola nie wcześniej niż w wieku trzech lat. 

2. Stan zdrowia 

Jak już wspomnieliśmy, trudno przyzwyczaić się do przedszkola dla dzieci z problemami zdrowotnymi, częstymi przeziębieniami i chorobami przewlekłymi.
3. Poziom rozwoju umiejętności i wiedzy 

Na początku swojego przedszkolnego życia dzieci powinny posiadać wszystkie niezbędne umiejętności i zdolności: chodzenie do nocnika, trzymanie łyżki, picie z kubka, częściowe ubieranie się i rozbieranie, a także umiejętność proszenia osoby dorosłej o pomoc. 

Jeśli rodzice są przyzwyczajeni do robienia wszystkiego za dziecko, maluchom trudno będzie przyzwyczaić się do niezależności. W związku z tym okres adaptacyjny dla nich może się opóźnić. 

4. Poziom socjalizacji 

W przedszkolu dziecko będzie musiało nawiązać kontakt z dużą liczbą dzieci i dorosłych. Dobrze by było, gdyby mieli już takie doświadczenie komunikacyjne. W przeciwnym razie dziecku, które jest przyzwyczajone do widywania obok siebie tylko mamy i taty, będzie bardzo trudno przyzwyczaić się do innych dzieci i nauczycieli. 

Również czas trwania adaptacji zależy od osobowości nauczyciela, liczby dzieci w grupie, specyfiki układu nerwowego dziecka oraz atmosfery w rodzinie. 

Inne artykuły, które mogą Cię zainteresować:

• Czy Twoje dziecko jest gotowe na przedszkole?
• Lęk separacyjny, a rozpoczęcie przedszkola / szkoły