Zapoznanie się z opisem i charakterystyką postaci z lektury „Janko Muzykant” jest kluczowe dla głębokiego zrozumienia utworu, co ma bezpośrednie przełożenie na wyniki egzaminów, sprawdzianów i kartkówek. Dokładna analiza postaci, ich motywacji, cech charakteru i roli w fabule pozwala na precyzyjne zrozumienie kontekstu i przesłania, co jest istotne przy odpowiedzi na pytania egzaminacyjne. Ponadto, rozbudowana wiedza na temat postaci może posłużyć jako fundament do tworzenia bardziej złożonych i wnikliwych interpretacji. Wreszcie, znajomość charakterystyki postaci pomaga w odkrywaniu głębszych warstw tekstu, które często umykają podczas pierwszego czytania, a które mogą być kluczowe podczas testów.

Opowiadanie „Janko Muzykant” Henryka Sienkiewicza skupia się na kilku kluczowych postaciach:

1. Janko, tytułowy bohater noweli „Janko Muzykant” Henryka Sienkiewicza, jest postacią, która pomimo trudności i niesprzyjającego otoczenia, posiada niezwykłą pasję i talent do muzyki. Janko to syn wiejskiej komornicy, ubogi chłopiec o wątłym zdrowiu, który od dzieciństwa cierpi na głód i zaniedbanie. Jest uważany za nierozgarniętego i dziwacznego, a jego zainteresowanie muzyką jest ignorowane i karane przez otoczenie.

Janko wyróżnia się wśród rówieśników dzięki swojemu zamiłowaniu do muzyki. Jego życie, choć pełne trudów i niedostatku, jest wypełnione muzyką – słucha jej w kościele, w karczmie, a nawet samodzielnie wyrabia sobie skrzypce z gonta i włosia końskiego. Jego obsesja na punkcie skrzypiec jest tak silna, że ryzykuje życiem, żeby dotknąć prawdziwych skrzypiec w dworze, co kończy się tragicznie.

Janko jest postacią skomplikowaną, pełną sprzeczności. Z jednej strony, jest to postać tragiczna – jego talent muzyczny i zamiłowanie do skrzypiec nigdy nie zostaje dostrzeżone ani docenione przez otoczenie. Z drugiej strony, Janko jest postacią pełną determinacji i pasji. Pomimo swojego skromnego pochodzenia, słabego zdrowia i braku zrozumienia ze strony społeczności, nigdy nie przestaje dążyć do realizacji swojego marzenia. Ta intensywna pasja i zaangażowanie w muzykę sprawiają, że Janko jest postacią niezapomnianą i wzruszającą. 

Jego los i nieodkryty talent stanowią również ostre społeczne przesłanie – Janko symbolizuje marnowanie i ignorowanie talentu ze względu na klasę społeczną i biedę.

Charakterystyka tych postaci ukazuje społeczne podziały i niesprawiedliwości w ówczesnej Polsce, a także trudności, z jakimi musi zmierzyć się młody człowiek, który próbuje przełamać bariery społeczne i realizować swoje marzenia.

2. Matka Janka: Jest postacią drugoplanową, ale niezwykle istotną dla zrozumienia tragedii Janka. Jako biedna wiejska komornica, jest zmuszona do ciężkiej pracy i nie jest w stanie zapewnić synowi dostatecznego poziomu opieki czy nauki. Jej bezsilność wobec losu Janka dodaje dramatyzmu historii. Choć kocha syna, nie jest w stanie zrozumieć i wspierać jego pasji do muzyki. W ostatnich chwilach życia Janka próbuje go pocieszyć, mówiąc, że na pewno dostanie prawdziwe skrzypce w niebie.

3. Właściciele dworu: Są postaciami, które pojawiają się w utworze jedynie epizodycznie, ale mają znaczący wpływ na losy Janka. Ich absencja w momencie kiedy Janko próbuje dotknąć skrzypiec prowadzi do tragicznej sytuacji. Ironią jest, że po powrocie z Włoch, gdzie wspierali młodych utalentowanych muzyków, dowiadują się o śmierci Janka, nie zdając sobie sprawy, że mieli pod nosem równie utalentowane dziecko.

4. Stójkowy Stach: Jest postacią, która wymierza karę Jankowi. Jego brutalność i brak zrozumienia dla sytuacji chłopca przyczyniają się do jego tragicznego końca. Stójko jest symbolem bezdusznej i niewzruszonej społeczności, która nie dostrzega talentu Janka, a jedynie widzi w nim zagrożenie i łobuza.

5. Lokaj: Właściciel prawdziwych skrzypiec, który nieświadomie inspiruje Janka do działania. Mimo że nie mamy dużo informacji o tej postaci, to właśnie dzięki niemu Janko doznaje największego zafascynowania prawdziwymi skrzypcami. Lokaj jest symbolem niewidzialnej bariery, która dzieli Janka od jego marzeń.