Szczegółowe streszczenie „Hobbita, czyli tam i z powrotem” jest doskonałym narzędziem, które umożliwia głębsze zrozumienie fabuły i jej różnych elementów. Poprzez detale, które mogą być pominięte w skróconych streszczeniach, studenci zdobywają solidną podstawę, pozwalającą im na bardziej szczegółową analizę i interpretację tekstu. Podczas egzaminów, sprawdzianów i kartkówek, takie zrozumienie jest kluczowe, szczególnie gdy zadania wymagają dokładnego omówienia konkretnych wydarzeń, analizy motywacji bohaterów czy rozważenia symboliki i motywów. W efekcie, szczegółowe streszczenie to nieocenione wsparcie, które pozwala uczniom na skuteczne i pewne odpowiadanie na pytania oraz dostarczanie wnikliwych, dobrze uzasadnionych odpowiedzi.

Rozdział pierwszy: „Nieproszeni goście”:

Rozdział rozpoczyna się od przedstawienia czytelnikowi naszego bohatera, Bilbo Bagginsa, spokojnego domatora hobbita, mieszkającego w komfortowym domu pod wzgórzem w Shire. Jego dni są pełne spokoju, rutyny i przyjemności.

Pewnego dnia, Bilbo spotyka czarodzieja Gandalfa, który znał go, gdy był młodszy, ale którego Bilbo nie pamięta. Gandalf proponuje Bilbo przygodę, na co ten reaguje z niedowierzaniem i odmową, preferując swoje spokojne życie. Bilbo, nie chcąc być nieuprzejmy, zaprasza Gandalfa na herbatę następnego dnia, ale liczy na to, że czarodziej nie przyjdzie.

Następnego dnia, Bilbo jest zaskoczony, kiedy jego dom zaczynają niespodziewanie odwiedzać krasnoludy. Pierwszy przychodzi Dwalin, następnie Balin, Kili i Fili, a potem Dori, Nori, Ori, Oin, Gloin, Bifur, Bofur i Bombur. Każdy z krasnoludów przychodzi oddzielnie, jedząc i pijąc z zapasów Bilbo, i rozpoczyna rozmowy o przygodzie i skarbach. Bilbo jest zdezorientowany i przestraszony.

Kiedy przybywa Gandalf, wyjaśnia, że zaprosił krasnoludy na spotkanie w domu Bilbo, aby omówić misję odzyskania skarbu krasnoludów od smoka Smauga. Bilbo dowiaduje się, że Gandalf przedstawił go krasnoludom jako profesjonalnego złodzieja, który ma im pomóc w tej wyprawie. Krasnoludy wykazują wątpliwości co do zdolności Bilbo, ale Gandalf go broni.

Gdy krasnoludy zaczynają śpiewać o swoim utraconym skarbie i domu, Bilbo czuje, jak coś w nim się zmienia. Mimo początkowego przerażenia, zaczyna on czuć nieznane pragnienie przygody. Rozdział kończy się, gdy Bilbo, choć niezdecydowany, zastanawia się nad wzięciem udziału w tej wyprawie – coś, czego nigdy wcześniej nie rozważał.

Rozdział drugi  – „Pieczeń barania”

Następnego ranka Bilbo budzi się późno i odkrywa, że Gandalf i krasnoludy opuściły jego dom. Wydaje się, że wciągnął się w rutynę swojego spokojnego życia i zapomniał o przygodzie. Jednak gdy odkrywa notatkę zostawioną przez Thorina, dowiaduje się, że krasnoludy czekają na niego u stóp wzgórza, aby rozpocząć misję.

Bilbo spieszy się, aby ich dogonić, nie mając nawet czasu na śniadanie. Gdy dociera do miejsca zbiórki, jest powitany z entuzjazmem. Krasnoludy wydają się zadowolone z jego decyzji o dołączeniu do nich i Gandalf daje mu specjalny sztylet, który ma mu służyć jako miecz.

Grupa podróżuje na wschód przez cały dzień. Gdy zapada zmrok, napotykają na grupę trolli. Bilbo, chcąc udowodnić swoją wartość jako złodziej, próbuje ukraść jeden z ich mieczy. Niestety, jest zauważony i schwytany, a następnie reszta grupy, próbując go ratować, również wpada w ręce trolli.

Trolle zaczynają kłócić się o to, jak najlepiej przyrządzić krasnoludów na kolację. Wtedy Gandalf, który był nieobecny, gdy reszta została pojmana, zaczyna podstępnie przedłużać ich dyskusję, aż wschodzi słońce. W świetle dnia trolle zamieniają się w kamień, a Gandalf uwalnia Bilbo i krasnoludy.

Następnie Gandalf prowadzi ich do jaskini trolli, gdzie znajdują skarby, w tym miecze elfów, które biorą dla siebie. Bilbo otrzymuje mały miecz zwany „Żądło”. Na zakończenie rozdziału, grupa kontynuuje swoją podróż na wschód, nieświadoma tego, co przyniesie przyszłość.

Rozdział trzeci – „Krótki odpoczynek” 

Po przygodzie z trollami, Bilbo, Gandalf i krasnoludy kontynuują swoją podróż na wschód, docierając do Rivendell, domu Elronda. Elrond jest pół-elfem, szanowanym i mądrym władzą, który rządzi miastem.

Choć krasnoludy nie zaufają elfom, są wdzięczne za odpoczynek i szansę na regenerację w Rivendell. Bilbo jest zachwycony pięknem i spokojem miasta, który jest kontrastem do niebezpieczeństw, które dotychczas napotkał.

Podczas ich pobytu, Elrond bada miecze, które znaleźli w jaskini trolli. Ujawnia, że są to starożytne miecze z Gondolinu, miasta elfów, które zostało zniszczone przez gobliny. Miecz Gandalfa nazywa się Glamdring, a miecz Thorina – Orcrist.

Elrond odczytuje również runy na mapie, którą krasnoludy przyniosły ze sobą, ujawniając sekretne drzwi do królestwa pod górą Erebor, gdzie mieszka smok Smaug. Wyjaśnia również, że te drzwi można otworzyć tylko w „ostatnie światło Durina”, co Gandalf interpretuje jako ostatnie światło dnia na dniu Durina, święta krasnoludów.

Po krótkim odpoczynku w Rivendell, Bilbo, Gandalf i krasnoludy kontynuują swoją misję. Choć są nieco bardziej zaniepokojeni perspektywą spotkania ze Smaugiem, są także pełni nadziei, że z pomocą sekretnych drzwi uda im się odzyskać utracony skarb.

Rozdział czwarty – „Górą i dołem”

Po opuszczeniu Rivendell, Bilbo, Gandalf i krasnoludy wyruszają w góry. Niestety, wpadają w potężną burzę i szukają schronienia. Znajdują jaskinię, która wydaje się bezpieczna, i decydują się tam przenocować.

Podczas nocy jaskinia okazuje się wejściem do królestwa goblinów. Gdy wszyscy śpią, gobliny porywają Bilbo i krasnoludy. Gandalf udaje się uciec, zostając niezauważonym przez gobliny.

Gobliny przyprowadzają Bilbo i krasnoludy do Wielkiego Goblina, ich króla. Zauważają oni miecze Bilbo i Thorina, Glamdring i Orchrist, które są znane i nienawidzone przez gobliny, ponieważ zostały użyte do zabijania wielu z nich w przeszłości. Goblina ogarnia gniew i kiedy ma wydać rozkaz zabicia niewolników, nagle gaśnie światło, a Wielki Goblin zostaje zabity.

Gandalf uratował Bilbo i krasnoludy, zabił Wielkiego Goblina i wywołał ciemność, która pozwoliła im uciec. Wprowadza on ich na zakręcone i ciemne korytarze królestwa goblinów, ale w zamieszaniu Bilbo gubi się i zostaje sam.

Rozdział kończy się, gdy Bilbo, zgubiony w ciemności, natyka się na mały, zimny, metalowy przedmiot. Jest to pierścień, którego znaczenie okaże się kluczowe dla dalszych wydarzeń.

Rozdział piąty – „Zagadki w ciemnościach”

Zgubiony i samotny w ciemnościach górskich tuneli, Bilbo znajduje złoty pierścień na podłodze. Nie zdając sobie sprawy z jego prawdziwej mocy, wkłada go do kieszeni. Następnie natyka się na podziemne jezioro, gdzie spotyka Golluma.

Gollum to istota podobna do hobbita, która żyje w ciemnościach pod górami. Stracił swój pierścień, który daje moc niewidzialności, i jest zdesperowany, aby go odzyskać. Nie zdając sobie sprawy, że Bilbo ma teraz pierścień, Gollum proponuje Bilbo grę w zagadki. Jeśli Bilbo wygra, Gollum pokaże mu drogę na zewnątrz. Jeśli przegra, Gollum go zje.

Bilbo zgadza się, a obaj wymieniają się zagadkami. Na początku gra jest przyjazna, ale kiedy Bilbo przypadkowo stawia zagadkę: „Co mam w kieszeni?”, Gollum staje się podejrzliwy i agresywny. Bilbo, pod presją czasu i strachu, nakazuje Gollumowi odpowiedzieć, zamiast stawiać mu kolejną zagadkę.

Gollum, coraz bardziej zdenerwowany, próbuje znaleźć swój pierścień, aby zabić Bilbo i zjeść go, ale nie może go znaleźć. Wściekły i przerażony, podejmuje decyzję, że Bilbo ma jego pierścień.

Bilbo, nieświadom, co pierścień naprawdę robi, zakłada go na palec i niespodziewanie staje się niewidzialny. To pozwala mu uniknąć Golluma i goblinów, którzy biegną, aby pomóc Gollumowi. Bilbo odnajduje wyjście, zdejmuje pierścień i ucieka na zewnątrz, gdzie czekają na niego Gandalf i krasnoludy.

Rozdział szósty – „Z patelni w ogień”

Bilbo, Gandalf i krasnoludy bezpiecznie wydostają się z tuneli goblinów i zatrzymują się na krótki odpoczynek. W tym czasie Bilbo opowiada o swoim spotkaniu z Gollumem i odkryciu pierścienia. Gandalf jest zaniepokojony tą informacją, ale nie ma czasu na dalsze dyskusje, gdyż niespodziewanie napotykają na grupę wargów.

Wargi to dzikie, złowrogie wilki, które często współpracują z goblinami. Bilbo i krasnoludy uciekają na drzewa, podczas gdy Gandalf, stojąc na jednym z wyższych drzew, używa swojej magii, aby podpalić szyszki i rzucać je na wargi, próbując je przepędzić.

Jednak sytuacja staje się jeszcze bardziej krytyczna, gdy nagle pojawiają się gobliny, które zaczynają podpalać drzewa, na których są Bilbo i krasnoludy. Wydaje się, że są skazani na śmierć, gdy nagle pojawiają się orły.

Orły, będące sojusznikami Gandalfa, atakują gobliny i wargi, a następnie ratują Bilbo, Gandalfa i krasnoludy, zabierając ich na bezpieczne, wysokie szczyty gór. Rozdział kończy się, gdy bohaterowie odpoczywają i zastanawiają się, co przyniesie następny dzień.

Rozdział siódmy – „Dziwna kwatera”

Gandalf prowadzi Bilbo i krasnoludy do domu Beorna na krawędzi Mrocznej Puszczy. Beorn jest skromnym i samotnym gospodarzem, który nie lubi niezapowiedzianych gości, więc Gandalf stopniowo wprowadza krasnoludy do domu Beorna, przedstawiając ich w parze.

Gandalf opowiada Beornowi o ich przygodach z goblinami i wargami, co przekonuje Beorna do udzielenia im schronienia i pomocy. Beorn sprawdza ich historię, wychodząc w nocy jako niedźwiedź. Po powrocie, przekonany o prawdziwości ich opowieści, decyduje się im pomóc.

W trakcie pobytu u Beorna, Bilbo i krasnoludy odzyskują siły, a Beorn dostarcza im zapasów oraz zwierząt – koni i kucyka, które mają im pomóc przetrwać podróż przez Mroczną Puszczę. Beorn ostrzega ich jednak, aby nie zbaczali z głównej ścieżki prowadzącej przez las.

Po kilku dniach spędzonych u Beorna, Bilbo, Gandalf i krasnoludy opuszczają jego dom i kierują się do Mrocznej Puszczy. Rozdział kończy się na tym, że z niepokojem i lękiem wkroczyli do mrocznego i nieznanego lasu.

Rozdział ósmy – „Muchy i pająki”

Podróż przez Mroczną Puszczę jest pełna trudności. Niekończące się drzewa, ciemność i cisza przytłaczają Bilbo i krasnoludy. W końcu, w desperacji, zaczynają ścigać zaczarowanego jelenia, co prowadzi do zgubienia Thorina, który zostaje schwytany przez leśników, a reszta drużyny zbacza z głównej ścieżki, czym łamią zasadę Beorna.

Podczas szukania Thorina, reszta drużyny zostaje schwytana przez olbrzymie pająki. Bilbo, który unikał schwytania dzięki swojemu pierścieniowi niewidzialności, musi ratować swoich towarzyszy. Używając pierścienia i swojego małego miecza Bilbo pokonuje pająki i oswobadza krasnoludy. Wszyscy są zdziwieni odwagą Bilbo, a on sam zdaje sobie sprawę, że jest odważniejszy i sprytniejszy, niż myślał.

Po walce z pająkami, drużyna zaczyna szukać Thorina. W tym czasie Bilbo opowiada o swoim pierścieniu, który zdobył w górach. Krasnoludy są zaskoczone, ale wdzięczne za uratowanie ich przez Bilbo. Rozdział kończy się na tym, że drużyna bez wiedzy, gdzie jest Thorin, kontynuuje podróż przez Mroczną Puszczę.

Rozdział dziewiąty – „Beczki”

rozpoczyna się od uwięzienia Thorina przez elfy leśne, które są nieufne wobec krasnoludów. Thorin nie jest skłonny wyjawić prawdziwego celu swojej podróży, co tylko pogłębia nieufność elfów i skutkuje jego dłuższym uwięzieniem.

Tymczasem Bilbo, dzięki swojemu pierścieniowi niewidzialności, potajemnie obserwuje te wydarzenia. Staje przed wyzwaniem wydostania krasnoludów z niewoli, a jego pomysłowość prowadzi go do stworzenia niezwykłego planu ucieczki.

Elfy leśne, które są znane ze swojego zamiłowania do wina, używają beczek do transportu trunków z ludzkich miast. Bilbo decyduje, że te beczki mogą posłużyć jako doskonałe, choć klaustrofobiczne, środki transportu dla krasnoludów. Jeden po drugim, krasnoludy wchodzą do beczek, które Bilbo następnie zamyka.

Kiedy nadejdzie odpowiedni moment, elfy wysyłają beczki w dół rzeki do miasta ludzi. Bilbo, nie mając beczki dla siebie, musi zaryzykować i skoczyć na jedną z nich, zaskakując siebie swoją odwagą.

Podróż w dół rzeki jest niewygodna i mokra, ale ostatecznie skuteczna. Beczki z krasnoludami docierają do miasta Esgaroth, znanych też jako Jeziorany. Mieszkańcy miasta są zdumieni, ale gościnni, a drużyna ma teraz chwilę na odpoczynek i regenerację po swojej niezwykłej ucieczce.

Rozdział dziesiąty – „Serdeczne powitanie”

Po niebezpiecznej podróży w beczkach, Bilbo i krasnoludy przybywają do Esgaroth. Są serdecznie witani przez mieszkańców, którzy są zafascynowani ich opowieścią o misji odzyskania skarbu gromadzonego przez smoka Smauga. Mieszkańcy miasta, zwłaszcza stary mistrz miasta, wierzą, że powrót krasnoludów do Ereboru przyniesie dobrobyt i pomyślność całej okolicy, więc z radością oferują Bilbo i krasnoludom gościnę i pomoc.

Bilbo i krasnoludy zostają w Esgaroth przez kilka dni, ciesząc się gościnnością mieszkańców. Odzyskują siły po swoich przygodach, zaopatrują się w niezbędne zapasy i przygotowują do dalszej podróży do Góry Samotnej. Kiedy nadejdzie czas, Bilbo, krasnoludy i kilku mieszkańców Jezioran, którzy zdecydowali się towarzyszyć im w podróży, odpływają na łodziach w kierunku Ereboru.

Rozdział jedenasty –  „Na progu”

Po opuszczeniu Esgaroth, drużyna dociera do stóp Góry Samotnej. Krasnoludy próbują znaleźć wejście do górskiego królestwa Erebor, znanego też jako ukryte drzwi. Znalezienie i otwarcie tych drzwi jest kluczowe dla ich misji odzyskania skarbu zgromadzonego przez smoka Smauga. Niestety, pomimo wielu prób, krasnoludy nie są w stanie odnaleźć ukrytych drzwi.

W tym czasie Bilbo zaczyna odczuwać ciężar swojej roli w misji. Jego obowiązkiem jest znalezienie drogi do skarbca, ale jak na razie nie jest w stanie tego zrobić. Czuje się zniechęcony i tęskni za swoim domem w Shire.

Jednak w kluczowym momencie, w dniu Durin, kiedy słońce zachodzi i księżyc wschodzi, Bilbo dostrzega nietypowe zjawisko – kluczowy otwór w skale, o którym wspominała mapa, którą otrzymali od Gandalfa. To właśnie jest wejście do Ereboru. Z pomocą Thorina i jego klucza, Bilbo udaje się otworzyć drzwi. 

Drużyna wchodzi do środka góry, a rozdział kończy się na tym, że Bilbo jest na progu spotkania ze smokiem Smaugiem.

Rozdział dwunasty – „Na zwiadach w obozie wroga”

Po otwarciu sekretnych drzwi do Góry Samotnej, krasnoludy wysyłają Bilbo do środka, aby zbadał sytuację. Bilbo, wykorzystując swoje nowo odkryte umiejętności skradania się, wkłada na palec pierścień niewidzialności i powoli, ale pewnie, schodzi w głąb mrocznych korytarzy Ereboru.

Po pewnym czasie Bilbo dociera do wielkiej, podziemnej komnaty, w której mieszka Smaug. Smok śpi na ogromnym skarbie, który kiedyś należał do krasnoludów. Bilbo jest zafascynowany i przerażony jednocześnie. Udaje mu się ukraść jeden z drogocennych artefaktów – małą, złotą czarę.

Jednak kradzież czary budzi Smauga. Smok jest rozwścieczony i początkowo nie zdaje sobie sprawy, kim jest intruz. Bilbo, wciąż niewidzialny, próbuje rozmawiać ze Smaugiem, unikając jednocześnie zdradzenia swojej prawdziwej tożsamości.

Rozdział kończy się na tym, że Bilbo ucieka z komnaty Smauga, zaniepokojony i zdumiony tym, co zobaczył. Wszystko wskazuje na to, że naprawdę zaczyna się bitwa o Górę Samotną.

Rozdział trzynasty – „Smauga nie ma w domu”

Kiedy Bilbo wraca do krasnoludów, opowiada im o rozmowie ze Smaugiem, o skarbach, które zobaczył, i o tym, jak smok zareagował na kradzież złotej czary. Krasnoludy są zarówno podekscytowane, jak i przerażone. Bilbo zauważa, że smok ma jedno miejsce na swoim pancerzu, które nie jest chronione – to będzie ich jedyna szansa na pokonanie bestii.

Następnie, gdy Smaug opuszcza górę w poszukiwaniu intruza, krasnoludy wraz z Bilbo decydują się wejść do góry i zobaczyć skarb. Są zafascynowane widokiem ogromnych bogactw zgromadzonych przez Smauga, ale jednocześnie odczuwają ogromny smutek z powodu utraty swojego dawnego domu i bogactw.

W tym samym czasie, Smaug atakuje Esgaroth, sądząc, że to mieszkańcy tego miasta są odpowiedzialni za kradzież czary. Rozdział kończy się na tym, że Bilbo i krasnoludy nie wiedzą, co przyniesie przyszłość, ale są zdecydowani odzyskać to, co zostało im odebrane.

Rozdział czternasty – „Ogień i woda”

Rozgniewany kradzieżą czary, Smaug lata nad Jezioranami, zasypując je ogniem i zniszczeniem. Mieszkańcy miasta, choć przerażeni, stawiają opór dzięki staraniom Barda, który jest potomkiem Giriona, ostatniego władcy Dale, miasta zniszczonego przez Smauga dawno temu.

Bard, który posiada umiejętność rozumienia mowy ptaków, dowiaduje się od rozmawiającej ze smokiem jaskółki o słabym punkcie w pancerzu Smauga, odkrytym przez Bilbo. Wykorzystuje tę wiedzę i swoje umiejętności strzeleckie, aby przeszyć Smauga jednym, dobrze wymierzonym strzałem z łuku. Strzał jest celny – przeszywa lukę w pancerzu Smauga i smok ginie, tonąc w jeziorze.

Zwycięstwo nad Smaugiem jest powodem do radości, ale Esgaroth ponosiogromne straty z powodu ataku smoka. Ludzie muszą zacząć odbudowywać swoje miasto i życie. Z drugiej strony, śmierć Smauga otwiera drogę dla krasnoludów, aby odzyskać swoje ziemie i skarby z Ereboru. Rozdział kończy się na tym, że wieść o śmierci Smauga zaczyna rozchodzić się po całym Śródziemiu.

Rozdział piętnasty – „Chmury się zbierają”

Ludzie Jezioran i leśne elfy dowiadują się o śmierci smoka i decydują się przybyć do Góry Samotnej, aby podzielić się skarbem, który Smaug zgromadził. W końcu to ludzie ponieśli ogromne straty z powodu ataku smoka, a elfy również uważają, że mają prawo do części skarbów.

Tymczasem, Bilbo i krasnoludy dowiadują się o zbliżającym się konflikcie. Thorin, który teraz uważa się za prawowitego króla Ereboru, jest zdecydowany utrzymać cały skarb dla siebie i swojego ludu. W związku z tym krasnoludy zaczynają przygotowywać się do obrony góry.

Na wieść o śmierci smoka, również inne siły zaczynają się zbierać. W szczególności, wielka armia goblinów i wargów z Misty Mountains, która jest wściekła na Bilbo i krasnoludy za wcześniejsze sytuacje, rusza w kierunku Ereboru.

Rozdział kończy się na tym, że Bilbo i jego towarzysze muszą przygotować się na nadchodzące starcie, mimo że nie są do końca pewni, jakie będą jego skutki.

Rozdział szesnasty – „Nocny złodziej”

Bilbo, zaniepokojony groźbą konfliktu między krasnoludami a ludźmi i elfami, decyduje się na desperacki ruch. Wykorzystując swój pierścień niewidzialności, przedostaje się do obozu ludzi i elfów i wyjawia im, że w skarbach Smauga jest kamień Arken, najcenniejszy klejnot należący do krasnoludów. Kamień ten jest obecnie w posiadaniu Thorina, który jest szczególnie zdeterminowany, by go utrzymać.

Bilbo oferuje kamień Arken jako narzędzie negocjacji, mając nadzieję, że może to pomóc zapobiec konfliktowi. Zarówno Bard, lider ludzi Esgaroth, jak i Thranduil, król elfów, są zdziwieni, ale akceptują ofertę Bilbo i decydują się użyć kamienia jako karty przetargowej w rozmowach z Thorinem.

Tymczasem Thorin jest zrozpaczony i wściekły, gdy odkrywa, że kamień Arken został skradziony. Nie wie, że to Bilbo jest odpowiedzialny za kradzież. Rozdział kończy się na tym, że Bilbo wraca do krasnoludów, wciąż zaniepokojony, co przyniesie przyszłość.

Rozdział siedemnasty – „Chmury pękają”

Thorin, dowiadując się, że Bilbo dał kamień Arken ludziom i elfom, jest wściekły. Bilbo tłumaczy, że chciał zapobiec wojnie, ale Thorin go nie słucha i wyrzuca hobbita ze swojej kompanii. W tym samym czasie, do Góry Samotnej dociera armia krasnoludów z Żelaznych Wzgórz, dowodzona przez Daina, kuzyna Thorina.

Wobec tych wydarzeń, sojusz ludzi i elfów decyduje się na konfrontację z krasnoludami. Kiedy wydaje się, że walka jest nieunikniona, niespodziewanie nadciąga armia goblinów i wargów, którą prowadzi Bolg, syn Azoga, znanego z dawnej bitwy pod Górą Samotną.

Gdy wrogowie zbliżają się, krasnoludy, ludzie i elfy decydują się zawrzeć tymczasowy sojusz, aby stawić czoła wspólnemu zagrożeniu. Rozdział kończy się na tym, że rozpoczyna się Bitwa Pięciu Armii, jedna z największych i najbardziej znaczących bitew w historii Śródziemia.

Rozdział osiemnasty – „Droga powrotna”

Na początku rozdziału Bilbo jest przytomny tylko na początku bitwy, po czym zostaje ogłuszony kamieniem i traci przytomność. Gdy budzi się, bitwa jest już prawie skończona. Dowiaduje się, że krasnoludy, elfy i ludzie odniosły zwycięstwo, choć z dużymi stratami. Thorin jest śmiertelnie ranny i umiera wkrótce po tym, jak przeprosił Bilbo za swoje wcześniejsze zachowanie.

Po pogrzebie Thorina i innych poległych, Bilbo wraz z Gandalfem i Beornem zaczyna swoją podróż powrotną do Shire. Bilbo odrzuca większość swojego udziału w skarbie krasnoludów, zadowalając się tylko małą częścią, która jest łatwa do transportu.

Podróż jest znacznie spokojniejsza i mniej niebezpieczna niż pierwotna droga, a Bilbo dociera do domu, tylko po to, by odkryć, że jego dom został zlicytowany, ponieważ uznano go za zmarłego. Rozdział kończy się na tym, że Bilbo z powodzeniem odzyskuje swoje dobra i wraca do normalnego życia, choć z większą mądrością i doświadczeniem po swoich przygodach.

Rozdział dziewiętnasty – „Ostatni akt”

Gdy Bilbo powraca do domu, musi zająć się wieloma sprawami związanymi z jego „śmiercią” i aukcją jego dobytku. Z pomocą swojego prawnika, jest w stanie odzyskać większość swoich rzeczy, choć niektóre zaginęły lub zostały uszkodzone. Niektórzy z Hobbitów uważają go za dziwaka ze względu na jego niewytłumaczalną nieobecność i opowieści o przygodach.

Bilbo, choć cieszy się ze spokojnej i komfortowej codzienności w Shire, nie jest już całkowicie zadowolony z prostego życia hobbita. Zyskał pewne perspektywy i doświadczenia, które go zmieniły. Cieszy się jednak z przyjaźni z Gandalfem i odwiedzin od niektórych krasnoludów.

W końcu Gandalf i Balin odwiedzają Bilbo. Opowiadają mu o tym, co się stało po jego wyjeździe, w tym o odbudowie Ereboru i Esgaroth. Bilbo jest zadowolony, słysząc, że jego przygoda miała pozytywny wpływ.

Rozdział, a zarazem cała książka, kończy się na tym, że Bilbo wraca do swojego spokojnego życia, ale jest teraz bardziej otwarty na nieprzewidywalność i przygody, z pierścieniem niewidzialności przechowywanym jako pamiątka jego niezwykłej podróży.