Pani Twardowska

„Pani Twardowska” napisana przez Adama Mickiewicza to urokliwa opowieść o potęgach diabelskiego Mefistofelesa, hedonizmie oraz tradycjach folklorystycznych. Ta opowieść ma korzenie w popularnej legendzie o szlachcicu z XVI-wiecznego Krakowa, Janie Twardowskim, który bywa określany mianem polskiego Fausta, ze względu na sprzedaż swojej duszy diabłu w zamian za magiczne umiejętności. Jest to postać autentyczna, która rzekomo pełniła funkcję dworzanina u króla Zygmunta Augusta. Mickiewicz, inspirowany tą legendą, stworzył zabawną historię, którą uczniowie czwartych klas recytują na lekcjach języka polskiego. Legenda mówi, że szlachcic podpisał pakt z diabłem, aby korzystać z jego mocy bez obaw o konsekwencje, a w umowie zawarte było, że dusza Twardowskiego może zostać odebrana tylko w Rzymie. Twardowski jednak nie miał zamiaru tam pojechać, więc żył bezkarnie, wykorzystując moc diabła.

Utwór powstał w XIX wieku, w dobie romantyzmu. Jest to epika, ponieważ jest to utwór narracyjny. Występuje tu narrator z trzeciej osoby, który nie uczestniczy w zdarzeniach, ale je opisuje i ocenia postępowanie bohaterów. Jest to utwór napisany w formie poezji i jest to ballada.