EduZabawy.com

Postaw nam kawę:

 

Postaw nam kawę

 

Newsletter

Zapisz się na newsletter aby otrzymywać pomocne materiały dydaktyczne raz na dwa tygodnie.

Polub nas:

Reklama:

Lektura: Balladyna – streszczenie szczegółowe

Przeczytanie szczegółowego streszczenia „Balladyny” Juliusza Słowackiego jest wartościowe z wielu powodów. Na początku, daje to szerszy obraz całego dzieła, który jest szczególnie przydatny dla tych, którzy mają trudności z zrozumieniem archaicznego języka lub skomplikowanych metafor używanych w pierwotnym tekście. Streszczenie pozwala na zrozumienie głównych tematów i motywów, które Słowacki eksploruje w swoim dramacie, takich jak moralność, prawo natury, ambicje i konsekwencje naszych wyborów.

Szczegółowe streszczenie może także pomóc w zrozumieniu kontekstu historycznego i kulturowego, w którym dzieło zostało napisane, co jest niezwykle ważne dla pełnego zrozumienia przesłania autora. Dla uczniów, którzy przygotowują się do egzaminów lub testów z literatury, streszczenie może być cennym narzędziem do przypomnienia sobie kluczowych momentów i charakterystyki postaci.

Czytając streszczenie, można również lepiej zrozumieć strukturę utworu. Słowacki używa specyficznej struktury w „Balladynie”, a zrozumienie tego może pomóc czytelnikom lepiej zrozumieć, jak fabuła się rozwija i jak różne elementy utworu są ze sobą powiązane.

Oczywiście, streszczenie nie zastąpi pełnego doświadczenia czytania oryginalnego dzieła, ale może być cennym dodatkiem do lektury, pomagając czytelnikom lepiej zrozumieć i docenić „Balladynę”.

AKT I , Scena 1

Do ustronnej siedziby pustelnika, ukrytej w gęstwinie leśnej niedaleko jeziora Gopło, przybywa Kirkor, poszukując mądrych rad dotyczących planowanego związku małżeńskiego. Pustelnik jest powszechnie uważany za osobę nieprzychylną królom i królewskim dworom, które widzi jako zepsucie i zło. Przyznaje, że kiedyś sam był monarchą wielu ludzi, nosząc tytuł Popiela III. W jedną nieszczęsną noc, najemnicy zastępcy – jego brata – pozbawili życia troje jego potomstwa. Kirkor, wstrząśnięty i pełen oburzenia, planuje wyruszyć do Gniezna, aby odzyskać koronę dla jej prawdziwego posiadacza. Opowiada o brutalnych rządach teraźniejszego suwerena, Popiela IV, i o licznych nieszczęściach, które nawiedzają ludzi. Pustelnik akceptuje winę za te tragedie, ponieważ podczas swojego wygnania, zabrał ze sobą cudowną koronę Lecha i schował ją w lesie. Ta korona jest niezwykła, ponieważ została podarowana przez jednego z Trzech Królów, powracających z Betlejem, gdzie bawił się nią młody Jezus. Kirkor wyraża skruchę, że nie mógł być obecny na Golgocie, aby bronić Chrystusa. Pustelnik zaleca mu, aby swoją przyszłą małżonkę szukał w skromnym gospodarstwie, a nie na królewskim dworze. Po tym jak Kirkor opuszcza siedzibę pustelnika, miejsce to odwiedza Filon, pasterz owiec. Wyraża swoje rozczarowanie, że nie udało mu się dotąd znaleźć kobiety, która by spełniała jego marzenia. Pustelnik, pełen irytacji, zarzuca mu, że jest zbyt skupiony na nieosiągalnych fantazjach o idealnej kobiecie, a nie dostrzega prostych dziewcząt, i potępia fakt, że Filon poszukiwał swojego ideału na królewskim dworze.

Scena 2

Chochlik i Skierka witają swą panią, Goplanę, władczynię jeziora Gopło i nimfę wodną. Oczekują na pierwsze wiosenne dyrektywy. Przebudzona z zimowego letargu, Goplana w opasce z czarnych jaskółek opowiada o spotkaniu z mężczyzną, który zimą wpadł do otworu w lodzie, a któremu ona darowała życie. Zakochana monarchini zauważa nadchodzącego mężczyznę, w którym poznaje swojego adoratora. Jest nim Grabiec, potomek organisty, lokalny rozpustnik i alkoholik. Goplana mówi mu o swoich uczuciach, lecz młodzieniec szydzi z wodnej damy i deklaruje, że jego serce należy do Balladyny, córki Wdowy. Nimfa, nie planuje zrezygnować z Grabca i wydaje instrukcje swoim poddanym. Chochlik ma prowadzić młodzieńca przez całą noc na błądzącej ścieżce i przyprowadzić go o brzasku, natomiast Skierka ma uszkodzić pomost, który przemierzy Kirkor, i nakierować go do domu Wdowy, by tam odnalazł sobie małżonkę.

Scena 3

Po powrocie z pracy w polu, Wdowa z córkami Aliną i Balladyną kieruje się w stronę ich domostwa. Matka jest niepokojona zmęczeniem Balladyny, ale Alina, symbol dobroduszności, proponuje, żeby na drugi dzień to ona i siostra podjęły ciężar pracy w żniwach. Wdowa, w trosce o przyszłość córek, marzy o ich udanym małżeństwie, ale niespodziewanie przerwany zostaje odgłosami przybywającego powozu. Do ich chaty przybywa niespodziewany gość, hrabia Kirkor, którego powóz utknął na uszkodzonym moście. Przybysz jest oczarowany pięknem córek Wdowy i decyduje się ożenić z jedną z nich. Nie mogąc jednak zdecydować, która z nich będzie lepszym wyborem, postanawia na podstawie sugestii matki (która dostała ten pomysł od Skierki), że poślubi tę, która następnego dnia jako pierwsza przyniesie pełen dzbanek malin z lasu. Kirkor odchodzi na odpoczynek, Balladyna skrycie wybiera się na spotkanie do lasu, a Alina z zapałem myśli o zdobyciu dzbana pełnego malin.

AKT II, scena 1

Chochlik, na rozkaz Goplany, wodził Grabca przez całą noc po ścieżce. Mimo tych trudności, Grabiec zdołał zobaczyć się z Balladyną. Goplana, zawiedziona, decyduje się na karę dla Grabca i przemienia go w wierzbę, drzewo znane ze swego „płaczącego” wyglądu. Tymczasem siostry są pochłonięte zbieraniem malin w gęstwinie lasu. Alina, pracowita i pilna, szybko gromadzi owoce, które są niczym usta Kirkora. Balladyna, niezadowolona małą ilością owoców, widzi w ich czerwieni obraz krwi. W momencie rosnącej frustracji, Balladyna zabija swoją siostrę i kradnie jej dzbanek wypełniony malinami. Ten okrutny akt widzi Grabiec, który jest przemieniony w drzewo, oraz Goplana i Skierka, ukryci wśród liści. Z lasu wychodzi Filon, którego serce jest głęboko poruszone na widok martwej, pięknej dziewczyny. W takim stanie spotyka go Pustelnik, przyprowadzony na miejsce przez Skierkę z nadzieją na ocalenie Aliny. Pustelnik zabiera ciało Aliny do swojego odosobnienia, a na miejsce zbrodni powraca Balladyna, której sumienie jest nękane przez wyrzuty. Goplana mówi do niej echem zmarłej siostry, a następnie rzuca klątwę na morderczynię. Na czoło Balladyny pojawia się czerwona plama – symbol jej zbrodni.

Scena 2

Wdowa wraz z Kirkorem z niepokojem oczekują przed domostwem na powrót Balladyny i Aliny. W pewnym momencie, matka zwiastuje przybycie Balladyny, której obecność zdradziły zachowanie jaskółek – na pojawienie się Aliny, ptaki wyrażały radość swoim szczęśliwym śpiewem, podczas gdy na widok drugiej córki gwałtownie uciekały. Rzeczywiście – z gęstwiny lasu pojawia się Balladyna z pełnym dzbanem malin. Kirkor wręcza jej pierścionek jako znak ich zaręczyn i udaje się po duchownego. Wdowa, pełna smutku, dowiaduje się od Balladyny, że Alina uciekła z nieznanym młodzieńcem. Zaczynają się przygotowania do ceremonii zaślubin. Balladyna przywdziewa swoją ślubną suknię w izbie, a jej matka dostrzega na czole córki czerwoną plamę, której nie da się zmyć. Goście weselni i druhny przybywają, ale Balladyna ucieka, przerażona widokiem białych róż, na których, jak jej się wydaje, pojawiają się czerwone plamy.

AKT III, Scena 1

Widok dogasającej chatki Wdowy zgromadził grupę mieszkańców wioski. Niektórzy z nich planują odwiedzić w zamku starą znajomą i jej córkę. Rozmawiają o życzliwości, której doświadczyli ze strony staruszki, a także o niedawnym małżeństwie Balladyny i jej nietypowym stroju, o czarnej tasiemce, która zastąpiła tradycyjny wianek i otaczała jej czoło. Pojawia się Grabiec, który dzieli się tym co zobaczył w lesie. Jednak nikt nie daje wiary opowieściom pijaka, znanego ze swojego dziwactwa.

Scena 2

Balladyna chodzi po komnatach zamku, które należą teraz do niej, ciesząc się luksusem, który teraz należał również do niej. Jej mąż oraz dowódca straży, Fon Kostryn, podchodzą do niej. Kirkor, pełen szlachetności, musi na jakiś czas zostawić swą młodą żonę, aby pomóc Popielowi III w odzyskaniu tronu. Balladyna zostaje sama w zamku, prześladowana przez ciężar winy. Nadal nie ściąga czarnej opaski, która zakrywa czerwony znak na jej czole. Zleca odesłać grupę chłopów, którzy przyszli z wizytą do Wdowy. Samodzielnie prowadzi Wdowę do wieży zamkowej, przedstawiając ją Kostrynowi jako swoją mamkę. Liczy na to, że dowódca straży zamkowej stanie się dla niej sojusznikiem. Natomiast Grabiec nie otrzymuje zgody na spotkanie z Balladyną.

Scena 3

Kirkor zjawia się w domu Pustelnika, który postarania pokazać mu koronę Lecha. Starzec proponuje hrabiemu, aby posłał do swojej małżonki zamknięty kufer z ostrzeżeniem, aby nie zaglądała do niego do czasu jego powrotu. Ma to posłużyć jako sprawdzian dla Balladyny. Po odejściu Kirkora, pojawia się Filon. Pogrąża się w smutku, dowiadując się, że nie można uratować jego miłości – Aliny. Następnie do Pustelnika przychodzi Balladyna, prosząc o pomoc w leczeniu rany na jej czole. Starzec ujawnia przerażającą prawdę i stwierdza, że tylko Alina, powracając z zaświatów, mogłaby zmyć śmiertelne piętno. Wygłasza klątwę na morderczynię, która ucieka w przerażeniu. Dziwaczne dźwięki prowadzą Pustelnika w głąb lasu.

Scena 4

Pustelnik, udając się do puszczy, zostawia na skale koronę Lecha. Znalazły ją Chochlik i Skierka, które następnie przekazują ją swojej władczyni. Goplana, mając nadzieję na zdobycie uczuć Grabca, decyduje się przemienić go w monarchę dzwonkowego. Zasypiający młodzian przechodzi metamorfozę i zaczyna swoje panowanie nad królestwem natury. W tronowym przemówieniu zaleca rozwiązanie lokalnych zgromadzeń, aby samemu mieć pełną władzę, sędziować i nagradzać. Planuje wprowadzenie paszportów z precyzyjnym opisem mieszkańców, monitorowanie przybyszów oraz surowe daniny. Po ogłoszeniu nowych regulacji udaje się wraz ze Skierką i Chochlikiem na bankiet do Kirkora.

Scena 5

Okazuje się, że von Kostryn potajemnie podsłuchiwał konwersację między Balladyną a Pustelnikiem. Zabójczyni żałuje, że tak nieprzemyślanie odwiedziła pustelnię. Do zamku dociera Gralon, służący Kirkora, z zapieczętowanym kufrem i zaleceniem od swojego pana. Balladyna jest zniesmaczona tym zakazem, lecz ulega woli małżonka. Sługa opisuje wizytę u Pustelnika i początek ekspedycji. Kostryn insynuuje, że Gralon jest wtajemniczony w zabójstwo i rusza na niego z ostrzem. Wsparcie niespodziewanie niesie mu Balladyna, która zabija Gralona ciosem w plecy. Ten wspólny czyn łączy Kostryna i jego panią.

AKT IV, Scena 1

Na dworze Kirkora ma miejsce wielkie przyjęcie. Obecni tam goście prowadzą rozmowy o rodowych godłach, natomiast Balladyna opowiada wykreowaną przez siebie historię o jej szlacheckim rodowodzie. Nagle, pokryta podziurawionymi ubraniami Wdowa wpada do sali, skarżąc się, że została uwięziona w wieży bez dostępu do pożywienia. Balladyna zaprzecza, że Wdowa jest jej matką i nakazuje ją wyrzucić z dworu, pomimo tego, że panuje noc i straszliwa burza. Z lasu nadchodzi posłaniec z informacją o spektakularnym triumfie Kirkora nad Popielem IV oraz o radosnym powitaniu go przez obywateli Gniezna, którzy ogłosili hrabiego swoim królem. Jednak ten zrzeka się tej roli i zaleca czekać do momentu, kiedy pojawi się osoba w prawdziwej koronie Lecha. Wszystkie spojrzenia skierowane są na Grabca, ponieważ to na jego głowie spoczywa królewska korona. Biesiada trwa dalej. Balladynę dręczy śpiew o zbrodni i malinach, wydobywający się z ust duchów, a na końcu pojawia się figura Aliny niosącej dzban malin na głowie. Balladyna tłumaczy się przemęczeniem i spieszy się, by opuścić salę, jednak mdleje z ze strachu.

Scena 2

Przy siedzibie Pustelnika, Kirkor składa mu obietnicę odnalezienia zabranej korony Lecha. Rusza z wojownikami do Gniezna, z zamiarem schwytania oszusta, który fałszywie twierdzi, że jest prawowitym królem. Nad lasem jest burza. W drzwiach pustelni pojawia się Wdowa. Zgłodniała i niewidoma, ponieważ piorun wypalił jej wzrok. Opłakuje postępowanie swojej niewdzięcznej córki, wspomina swoją próbę samobójczą przez powieszenie, która nie powiodła się, bo gałąź sosny pękła. Pustelnik składa obietnicę, że kiedy odzyska władzę, kara dla jej niewdzięcznej  córki będzie surowa.

Scena 3, 4 i 5

Grabiec odpoczywa w zamku. Skierka i Chochlik zabierają się za swoje powinności, kiedy do drzwi komnatowej wieży podchodzi biała postać. Jest to Balladyna z ostrzem w dłoni, która chce uśmiercić drzemiącego Grabca.

Von Kostryn także pragnie zdobyć koronę Lecha i zasiąść na królewskim tronie. W drzwiach mija się z Balladyną, która zamordowała Grabca, ale bezowocnie poszukiwała korony. Udaje się to von Kostrynowi, który znajduje ją w mrocznym pokoju. Sprawcy są świadomi, że Kirkor czeka w Gnieźnie, uzbrojony i gotowy na pojawienie się osoby ze skradzioną koroną Lecha. Decydują się na pojedynek z nim i zdobycie władzy. Zanim jednak wyruszają do Gniezna, Balladyna każe Kostrynowi uśmiercić Pustelnika, aby zlikwidować ostatniego świadka ich morderczego czynu.

AKT V, Scena 1

Goplana jest przestraszona dramatycznymi zdarzeniami, które miały miejsce i odczuwa poczucie winy za ich sprowokowanie. Decyduje się opuścić tereny nadgoplańskie i w towarzystwie klucza żurawi skierować się ku północy.

Scena 2

Rycerze lojalni Kirkorowi zgromadzili się u stóp murów Gniezna. Część z nich opuściła szeregi, zwerbowana przez von Kostryna i Balladynę. Wraca zwiadowca, który został posłany po Pustelnika, przynosząc wieść o tragicznym końcu starca, którego ciało zostało odnalezione, zawieszone na drzwiach jego chaty. Rozpoczyna się starcie. Balladyna została w obozie i z niecierpliwością oczekuje na informacje z linii frontu. Przyjmuje wizytę starszej kobiety, która przekazuje jej nóż z trującym ostrzem. Hrabina zastanawia się nad wykorzystaniem go do samobójstwa, jeśli bitwa nie zakończy się jej zwycięstwem. Podczas bitwy oddziały Kirkora doznają klęski, a on sam traci życie. Do obozu docierają posłańcy z miasta, oferując chleb i sól. Balladyna, używając zatrutego noża, kroi chleb, część nasączoną trucizną podaje von Kostrynowi.

Scena 3

Zwycięzcy wstępują do zamku. Kronikarz Wawel relacjonuje dostrzeżone zjawisko, gdy sylwetka kobiety z kluczem żurawi unosiła się w kierunku północnym. Wokół warowni gromadzą się chmury zwiastujące burzę. Zjawia się Balladyna w asyście von Kostryna. Zgodnie z tradycją, przed ceremonią koronacji ma wydać wyrok na przestępców. Niespodziewanie von Kostryn przewraca się martwy na ziemię, informując zebranych aby uważali na Balladynę. Królowa planuje zacząć nowy rozdział w życiu. Nakazuje zwolnić jeńców wojennych i nakarmić ubogich. Rozpoczyna się proces. Jako pierwszy oskarża lekarz, informując o otruciu Kostryna. Karą ma być śmierć. Następnie przemawia Filon, opowiadając o tragicznym końcu Aliny. W tym przypadku karą również ma być wyrok śmierci. Ostatnią  mówczynią jest Wdowa. Nie chce jednak ujawnić nazwiska niewdzięcznej córki, za co zostaje skazana na cierpienie w postaci tortur. Umiera, nie zdradzając sekretu. Balladyna po raz trzeci wydaje wyrok śmierci i w tym samym momencie zostaje zabita, uderzona piorunem.

Epilog

Kronikarz Wawel prowadzi dyskusję z widownią, która żąda wyjaśnienia opowieści Balladyny. Wawel ocenia jej panowanie jako rozsądne i sprawiedliwe, co spotyka się z niezgodą ze strony słuchaczy, która zarzuca mu przedwczesne wnioski. Wawel usiłuje umieścić ród Balladyny aż w czasach starożytnych, a jej tragiczny koniec wyjaśnia dawnym ludowym wierzeniem, zgodnie z którym dzwony powinny bić, gdy uderzają błyskawice.

0 komentarzy

Wyślij komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Pin It on Pinterest