Zapoznanie się ze szczegółowym streszczeniem „Antygony” Sofoklesa jest kluczowym krokiem w zrozumieniu tej skomplikowanej i wielowymiarowej tragedii. Daje to czytelnikowi możliwość dogłębnego zrozumienia głównych wydarzeń, tematów i motywów, które są kluczowe dla interpretacji całego dzieła. Szczegółowe streszczenie jest także niezwykle pomocne podczas egzaminów, sprawdzianów i kartkówek, gdyż umożliwia uczniom i studentom szybkie przypomnienie sobie kluczowych aspektów tekstu, co może być nieocenione w sytuacji testowej.

 Prolog

Tragedia rozpoczyna się od dialogu między Antygoną a jej siostrą Ismeną przed bramami pałacu w Tebach. Antygona opowiada Ismenie o edykcie wydanym przez Kreona, króla Teb, który pochował Eteoklesa z pełnymi honorami, ale zakazał pogrzebu Polinejkesa. Polinejkes zginął walcząc przeciwko Tebańczykom, a jego ciało ma pozostać niepogrzebane jako kara. Antygona jest zdeterminowana, by pogrzebać brata i prosi Ismenę o pomoc. Ismena odmawia, obawiając się kary śmierci. Antygona jednak jest zdecydowana przeciwstawić się edyktowi, niezależnie od konsekwencji.

 Parodos

Chór, składający się z tebańskich starszyzn, wchodzi na scenę śpiewając hymn dziękczynny za zwycięstwo Teb nad Polinejkesem i jego sprzymierzeńcami. Opisują heroiczne działania w bitwie i radość z odniesionego sukcesu. Ich pieśń jest także hołdem dla boga Dionizosa, patrona Teb, i wyraża nadzieję na powrót do pokoju i stabilności w mieście po konflikcie.

 Epizod I

Stróż przyprowadza Antygonę przed Kreona, przyłapaną na próbie pochowania Polinejkesa. Stróż jest wyraźnie zaniepokojony, obawiając się gniewu Kreona, ale opisuje, jak odkrył czyn Antygony po tym, jak ktoś zdjął wcześniejszy posyp z ciała Polinejkesa. Antygona nie zaprzecza swoim działaniom i wyjaśnia, że boskie prawa są ważniejsze od praw człowieka. Kreon, nieugięty, trzyma się swojego postanowienia i skazuje Antygonę na śmierć. Ismena próbuje przyłączyć się do siostry, ale Antygona odmawia, a Kreon, choć początkowo chce ukarać także Ismenę, ostatecznie ją puszcza wolno.

W tych trzech częściach tragedii ustanowione są główne motywy i konflikty, które rozgrywają się w całym dziele. Kreon reprezentuje prawo państwowe i porządek, podczas gdy Antygona symbolizuje indywidualne sumienie i obowiązki religijne. Ta niezgodność prowadzi do tragicznych wydarzeń, które następują później w sztuce.

 Stasimon I

Po pierwszym epizodzie, w którym Antygona zostaje skazana na śmierć, chór śpiewa refleksyjny utwór, który koncentruje się na tragicznym dziedzictwie rodziny Edypa. Pieśń ta podkreśla nieuniknioność losu i ciągłą tragedię, która dotyka rodzinę, poczynając od błogosławieństwa Edypa, a kończąc na obecnym losie Antygony.

 Epizod II

W tym epizodzie pojawia się Hajmon, syn Kreona i narzeczony Antygony. Rozpoczyna się od rozmowy między nim a jego ojcem, w której Kreon wyjaśnia swoje powody działania i podkreśla znaczenie prawa i porządku. Hajmon próbuje delikatnie przekonać ojca, że lud miasta nie zgadza się z jego decyzją i że może ją zmienić.

Rozmowa z czasem staje się coraz bardziej napięta, a Hajmon zaczyna otwarcie sprzeciwiać się ojcu, wyrażając swoją miłość do Antygony i wiarę w jej racje. Kreon pozostaje nieugięty, a Hajmon kończy rozmowę groźbą samobójstwa, jeśli Antygona zostanie zabita.

 Stasimon II

Po zakończeniu drugiego epizodu chór wyraża swoje myśli na temat miłości w pieśni pochwalnej. Miłość jest ukazana jako siła niepokonana, zdolna do pokonania mądrości, woli i nawet rozsądku. W kontekście tragedii ta pieśń może odnosić się do miłości Hajmona do Antygony, która prowadzi go do sprzeciwu wobec ojca. Jednak ogólnie jest to refleksja nad uniwersalnym charakterem miłości jako siły rządzącej ludzkimi działaniami.

Te trzy części dalej rozwijają główne motywy i konflikty sztuki, ukazując coraz większe napięcie i wprowadzając nowe perspektywy. Kreon pozostaje nieugięty w swoim postanowieniu, mimo sprzeciwu swojego syna, a chór wyraża swoje refleksje nad losami postaci i ogólnymi prawdami dotyczącymi losu i miłości.

 Epizod III

W tej części pojawia się Tejrezjasz, niewidomy prorok, znany z innych dzieł związanych z mitologią tebańską. Tejrezjasz przychodzi, aby ostrzec Kreona, że bogowie są niezadowoleni z jego postępowania. Wyjaśnia, że niepochowanie Polinejkesa sprowadza klątwę na Teby i że Kreon musi zmienić swoją decyzję. Kreon początkowo odpiera oskarżenia Tejrezjasza i kwestionuje jego motywy, ale ostatecznie daje się przekonać i postanawia pochować Polinejkesa i uwolnić Antygonę.

 Stasimon III

Chór wyraża ulgę i nadzieję, że tragedia została zażegnana. Ich pieśń jest świętowaniem mądrości i zdolności do nauki i zmiany. Wyrażają ufność, że Kreon, dzięki posłuszeństwu radzie Tejrezjasza, przywrócił równowagę i zgodę między bogami, a ludźmi.

 Epizod IV

Tragedia uderza ponownie, gdy Kreon odkrywa, że jest za późno, aby naprawić swoje błędy. Przychodzi do grobu, aby uwolnić Antygonę, tylko po to, aby dowiedzieć się, że jego ukochania powiesiła się. Hajmon, który znalazł ją martwą, próbuje najpierw zabić ojca, a następnie popełnia samobójstwo. Kreon jest zrozpaczony.

Te trzy części doprowadzają do punktu zwrotnego w tragedii. Kreon, który zdaje się zmieniać swoje postępowanie, odkrywa, że jest za późno, aby zapobiec tragedii. Los Antygony i Hajmona jest już przesądzony, a ich śmierć stanowi wynik nieugiętości i dumy Kreona, który zbyt późno zrozumiał swoje błędy. Te wydarzenia prowadzą do jeszcze bardziej tragicznego zakończenia, które zamyka dzieło.

 Stasimon IV

Po tragicznych wydarzeniach Epizodu IV, chór śpiewa smutną pieśń, w której reflektuje nad losem rodziny Edypa. Ta rodzina była dotknięta tragedią na każdym kroku, a chór zastanawia się nad rolą losu i pychy w ich upadku. Podkreślają, że bogowie zawsze mają ostatnie słowo i że duma może prowadzić do zguby.

 Epizod V

Kreon wraca do pałacu, a z nim ciała Hajmona i Antygony. Eurydyka, żona Kreona i matka Hajmona, dowiaduje się o śmierci syna i w ciszy wycofuje się do pałacu. Kreon jest zrozpaczony, pełen żalu i wyrzutów sumienia. Wie, że to on jest odpowiedzialny za śmierć syna i Antygony.

 Eksodos

Ostateczna część tragedii rozpoczyna się od powrotu posłańca, który informuje, że Eurydyka również popełniła samobójstwo. Przed śmiercią przeklęła Kreona jako winnego śmierci syna. Kreon jest teraz całkowicie złamany, utracił wszystko, co kochał i wie, że to przez jego upór i dumę. Prosi, aby go zabić, ale jest zmuszony żyć z konsekwencjami swojego postępowania. Chór kończy sztukę refleksją nad tym, że mądrość przychodzi przez cierpienie i że bogowie karzą pychę.

„Antygona” kończy się smutno i refleksyjnie, z Kreonem pozostawionym samotnie, by rozważyć swoje błędy. Jest to ostrzeżenie przed pychą i uporem oraz potęgą boskiego prawa nad prawem ludzkim. To potężne zakończenie podkreśla tragiczną naturę historii i pozostawia widza z poważnymi pytaniami do zastanowienia się nad naturą ludzkiego postępowania i konsekwencjami naszych decyzji.