`

Plansza w przejrzysty sposób przedstawia najważniejsze zasady ortografii dotyczące pisowni „ch” i „h”. Po lewej stronie pokazano sytuacje, w których używamy „ch”, m.in. gdy wymienia się na „sz”, po literze „s” oraz na końcu wyrazu. Po prawej stronie przedstawiono zasady pisowni „h”, takie jak wymiana na „g, ż, z”, występowanie w charakterystycznych przedrostkach pochodzenia grecko-łacińskiego oraz użycie w okrzykach. Kolorowe przykłady, ikony i ilustracje sprawiają, że trudne reguły stają się dla uczniów bardziej logiczne i łatwiejsze do zapamiętania.

1. Co rozwija ta plansza? (Cele edukacyjne)

• Plansza wspiera rozwój:
• znajomości zasad pisowni „ch” i „h”,
• umiejętności rozpoznawania wymiany głosek (ch–sz, h–g/ż/z),
• sprawności ortograficznej i poprawnej pisowni trudnych słów,
• logicznego myślenia w ramach analizy językowej,
• umiejętności klasyfikowania wyrazów według kategorii ortograficznych,
• świadomości wyjątków i ich zastosowania w praktyce.

2. Jak wykorzystać planszę na zajęciach? (Praktyczne zastosowania)

• Wprowadzenie lub utrwalenie zasad pisowni „ch” i „h” podczas lekcji języka polskiego.
• Grupowanie wyrazów – uczniowie dopasowują słowa do odpowiedniej kolumny.
• Zabawa „Jaka zasada?” – nauczyciel podaje wyraz, uczniowie wskazują zasadę jego zapisu.
• Analiza słów z ilustracji i tworzenie własnych przykładów.
• Praca w parach: jeden uczeń czyta, drugi zapisuje i wyjaśnia wybór.
• Tworzenie listy wyjątków i sposobów na ich zapamiętanie.
• Stała pomoc dydaktyczna w klasie, szczególnie w kąciku ortograficznym.
• Przygotowanie do dyktand – szybkie powtórzenie reguł.

3. Na jakie święta typowe i nietypowe nadaje się ta plansza?

• Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego (21 lutego)
• Europejski Dzień Logopedy (6 marca)
• Dzień Głośnego Czytania (29 września)
• Tydzień Języka Polskiego
• Konkursy ortograficzne i szkolne potyczki językowe
• Dni tematyczne: „Ortografia na wesoło”, „Mistrz poprawnej pisowni”

4. Grupa wiekowa i poziom trudności

• Wiek: 8–12 lat (klasy 3–6)
• Poziom trudności: średni
• Polecane również dla uczniów ze SPE:
• trudności w nauce ortografii,
• dysortografia,
• potrzeba wsparcia wizualnego i logicznych schematów.

5. Pomysły na rozszerzenie tematu / dodatkowe aktywności

• Uzupełnianie wyrazów brakującą literą („ch” czy „h”).
• Tworzenie zdań lub krótkich historyjek zawierających słowa z obu kategorii.
• Memory ortograficzne: wyraz + ilustracja + zasada.
• Zabawa „wymiana”: uczniowie wyszukują formy wyrazów, które ujawniają właściwą pisownię (np. mucha → muszka).
• Klasowy plakat wyjątków z obrazkami: show, druh i inne.
• Quiz na czas – szybkie wybieranie poprawnej formy na tablicy.
• Sylabowe dyktando ortograficzne z trudnymi słowami.

6. Z czym łączyć tę planszę? (Powiązane materiały)

• Plansze o pisowni „rz/ż”, „ó/u” i innych trudności ortograficznych.
• Karty pracy z ćwiczeniami ortograficznymi.
• Zestawy dyktand tematycznych.
• Interaktywne gry online utrwalające pisownię.
• Prezentacje multimedialne o zasadach ortografii w klasach 3–6.